Saturday, January 23, 2010

Omenaldia eta goizeko hitzaldiaren argazkiak

Gehiago irakurri...

Wednesday, January 20, 2010

Iñaki Gil de San Vicente: "Atzoko eta gaurko ezkertiarrak"

Durante la semana del 18 al 23 de enero van a tener lugar diversos actos de debate y reflexión colectiva sobre izquierdas vasca de ayer y hoy. El título de las jornadas es muy aclaratorio: debemos recuperar nuestra larga historia de lucha contra la opresión para ver qué lecciones, qué constantes, podemos aplicar de ahora en adelante para no repetir errores. Son muchas las preguntas que debemos hacernos en estos tiempos de crisis en los que, por un lado, las fuerzas progresistas, soberanistas e independentistas van comprendiendo la necesidad de confluir en una gran dinámica que rompa la creciente represión estatal; por otro, el Estado español sobre todo y también el francés aunque menos ven cómo peligra su posición en la jerarquía imperialista mundial con efectos globales sobre su situación interna y, por último, cuando es ya aceptado por el “pensamiento colectivo” burgués que su economía se va a arrastrar durante años por el suelo de los muy bajos crecimientos y con la reaparición probable de nuevas caídas y crisis a escala regional o mundial. Debemos partir de esta realidad ya asentada para comprender por qué las fuerzas revolucionarias ahondamos la reflexión sobre nuestro pasado y nuestro presente.

Los cambios capitalistas son innegables, pero es más cierto que nunca que la actualidad nos muestra con crudeza las contradicciones esenciales y permanentes del capitalismo en cuanto modo de producción, contradicciones que se presentan con formas, intensidades e interacciones diferentes en cada período histórico. También es cierto que han aparecido problemas nuevos y que se han agudizado al extremo ya existente hace siglo y medio, pero, si los estudiamos con seriedad, vemos que nos remiten a la contradicción básica del actual sistema, la que existe entre la producción social y la apropiación privada, la que existe entre el trabajo asalariado y el beneficio burgués. El choque entre la producción social y la apropiación privada adquiere tantas formas como realidades de explotación existen, de manera que la opresión nacional también es una expresión directa de la necesidad ciega capitalista de convertir en su propiedad privada a los pueblos oprimidos, reduciéndolos a simple fuerza social de trabajo.

La dialéctica entre contenido y continente, fondo y forma de los problemas que nos golpean en estos momentos nos muestra la necesidad de aprender del pasado, de cómo otras fuerzas revolucionarias vascas respondieron a agresiones idénticas en su contenido y fondo. Ahora, el neofascismo y el nacionalcatolicismo españoles están a la ofensiva, como en la década de los ’30 del siglo XX. Ahora, el capital sufre una crisis sustantiva como entonces y el pueblo trabajador paga las consecuencias. Ahora la burguesía autonomista y regionalista está dividida entre sus burocracias dirigentes y parte de sus bases, como entonces, mientras que sectores nacionalistas, socialistas y comunistas miran con creciente simpatía al independentismo. Ahora, la socialdemocracia española es abiertamente antivasca como hace ochenta años. Ahora el Estado aplica estrategias represivas de contrainsurgencia dura acordes a la agudización de sus contradicciones y a la fuerza del independentismo en el contexto presente, y hace ochenta años su estrategia represiva culminó en la guerra contrarrevolucionaria en lo social y de invasión nacional en 1936. La sociedad burguesa actual ha desarrollado más que entonces los sistemas de alienación, de consumismo y de fetichismo, y también los de desintegración de las conciencias y de coerción sorda o violencia descarada, de terrorismo al más puro estilo de las criminales derechas latinoamericanas, como las desapariciones forzosas y la guerra sucia.

Sabiendo de las obvias diferencias existentes entre los dos períodos tenemos que aprender de los aciertos de aquellas mujeres y hombres que, posponiendo sus disputas, confluyeron en una impresionante resistencia nacional y de clase vasca contra el exterminio terrorista de las libertades y de la democracia entonces existente. Pero también hemos de aprender de sus errores, de sus tardanzas en reaccionar, del tiempo valioso que perdieron en bizantinismos mientras que el poder fáctico que nunca desapareció preparaba la sublevación exterminadora. Remarcando todas las diferencias, ahora sufrimos una ofensiva reaccionaria dirigida rápidamente hacia el mismo objetivo esencial designado por el bloque de clases entonces dominante, abuelo del actual: liquidar la democracia y los derechos elementales, con el matiz de que, por ahora, su formalismo hueco se mantiene por estricta necesidad de legitimación interna y externa, por nada más. Como ahora, hace ochenta años los derechos democráticos elementales estaban en el punto de mira del capitalismo, pero ahora éste y su Estado español no bombardean impunemente a las poblaciones civiles como entonces, sino que, tras dictar las nuevas leyes que oficializan la contrainsurgencia más tecnificada e interactiva, aplican su “guerra legal”.

El mismo problema se nos presenta si avanzamos un poco más en la historia, hasta llegar al final de la década de los ’40 y primeros años de los ’50, cuando resurgieron en nuestro pueblo las primeras resistencias de masas contra el terror nacional y de clase franquista. Y otro tanto deberemos hacer al llegar a finales de los ’60 y hasta finales de los ’70, durante la agonía, muerte y resurrección del franquismo transustanciado en constitución monárquica. Debemos descubrir las constantes que se reiteran desde los años ’30 por no retroceder hasta los problemas de unidad en las muy duras luchas sociales y nacionales sostenidas desde 1890 hasta la dictadura militar de 1923. No negamos la importancia de este primer período de lucha de clases y nacional en el contexto capitalista, pero es la segunda fase, la muy corta de los años ’30, cuando la síntesis de las contradicciones totales hace surgir al fascismo y a los primeros esbozos del independentismo socialista. Siendo cierto que la historia se construye según los antagónicos intereses sociales enfrentados, también lo es que, por debajo, existe la historia objetiva, las explotaciones y las violencias sanguinarias realizadas por la clase propietaria de las fuerzas productivas. La dialéctica entre la construcción social, subjetiva, de la historia y la realidad objetiva del sufrimiento histórico es una necesidad imperiosa en lo teórico y en lo ético para quienes luchamos por la libertad. Es esta interacción siempre concreta la que nos explica el por qué y el hacia dónde del movimiento interno de la identidad de los pueblos, y de las contradicciones entre sus clases sociales.

Necesitamos elaborar teóricamente las constantes prácticas realizadas con lógicas limitaciones en el período de 1890-1923, con embrionarios avances en los años ’30, con avances cualitativos en la segunda mitad de los ’60 con la formación del independentismo abertzale, con expectativas inusitadas pero traicionadas en la segunda mitad de los ’70, con los sucesivos procesos e intentos de diálogo y negociación habidos hasta ahora, y con las reflexiones en el nuevo contexto estructural presente arriba resumido en tres puntos. Una experiencia heroica de 120 años no puede desaparecer en el olvido bajo el plomizo diluvio de la desmemoria impuesta por la industria propagandística española. Son muchas las lecciones positivas y negativas que podemos extraer de tanto sacrifico humano, y más en el presente y mirando al mañana. Durante más de un siglo, la libertad, los derechos y la democracia han estado en Euskal Herria bajo las agresiones del capitalismo español y francés, o simplemente destruidas militarmente. Pero también por nuestros errores.



Gehiago irakurri...

Monday, January 18, 2010

Sarrera eta programa

1931ko maiatzaren 27a zen. Pasaiako arrantzaleak greban zeuden eta Donostiako Gobernu Zibilera abiatu ziren manifestazioan. Manifestazioaren goiburu pankarta bat: “Gure seme-alabentzako ogia nahi dugu”. 2000 laguneko masa herritarrari Guardia Zibilak oldartu zitzaizkion Mirakruzeko gainean, 6 hildako eraginez. Sarraskia izan zen.

Atzera bueltarik gabe, klase-borroka lehertu egin zen Euskal Herrian.

Gure herria ere, munduko beste bazterrak bezala, 29ko krisi kapitalistaren ondorioak jasaten ari zen.

Testuinguru horretan sortu ziren ANV 1930an eta Euskadiko PK bost urte beranduago, klase borroka eta nazio askapena aintzat hartuta. Faxismoa matxinatu eta milaka euskaldunek erresistentzia antolatu zuten. Porrotak, zapalkuntza eta deserria ekarri zituen. Denborarekin, berriro erresistentzia. Askapen nazionala eta askapen soziala eskutik emanda antolatu ziren: langileriaren baldintzek, burgesia nazionalaren otzantasunak eta egoera internazionalak horretara bultzatzen zuten. “Trantsizio demokratikoaren” iruzurra gainditu eta gaur egunerarte.

Gaurko Euskal Herriak, Euskal Langile Herriak, iturri guztietatik edan du: independentista sutsu, komunista, anarkista, gerrillari eta internazionalistetatik, beraien onena hartuz; eredu izan ditugu Gallastegi, Larrañaga, Likiniano, Txiki eta Eva Forest, batzuk aipatzearren.

2010ean, gure herria aldaketa politikoaren atarian aurkitzen da, eta aldaketa horrek, masa herritarrak ordezkatu behar baditu, ezkerretik izan behar du.


Erreflexio honen baitan kokatzen da urtarrilak 23an, Pasaian antolatu den “Atzoko eta gaurko euskal ezkertiarrak” jardunaldia, egun osoa hartuko duena:

. 11:00etan, eraildako langileen omenez plaka ipiniko da Trintxerpeko Gernika plazan. Ekitaldia.
.12:00etan: Hitzaldia Alkatetza ordean, “Atzoko eta gaurko euskal mugimendu ezkertiarrak”.
Hizlariak: Antonio Alvarez Solis eta Iñaki Gil de San Vicente. (Gazteleraz)
.14:00etan: Bazkari herrikoia baserriko produktuekin Trintxerpeko frontoian (15euro).Bertsolariek lagunduta.
.17:00etan: Hitzaldia Alkatetza ordean, “Independentzia eta marxismoa”.
Hizlaria: Itziar Aizpurua. (Euskaraz)
19:00etan: Ekitaldi politikoa Trintxerpeko frontoian.
22:00etan: Kontzertua San Pedroko areto kulturalean (sarrera doan)
-Poema iraultzaileen errezitaldi musikatua, Autoeskola Antikapitalistaren eskutik.
-Fermin Valencia.
-Joseba Tapia.

Gainera, astean zehar ere, Pasaiako ekimenarekin lotuta, hitzaldi eta ekimen sorta egongo da, talde ugarik antolatuta:

.Urtarrilak 18, astelehena 19:30etan, hitzaldia Santurtzin.
Gaia: “Ayer y hoy de los comunista”
Hizlariak: Antton Mendizabal eta Jon Querejeta.
(Gazteleraz)

.Urtarrilak 20, asteazkena, Leninen heriotzaren urteurrena.
-Lore eskaintza Otxarkoagan, Leninen busto aurrean. Koldo Izagirrek Maiakovsky-ren poesia irakurriko du euskaraz.

.Urtarrilak 21, osteguna: Hitzaldi Pasaian.
Gaia: “Gure historia ezagutzen”.
Hizlariak: Zapirain eta Jon Querejeta.
(Gazteleraz)

.Urtarrilak 22, ostirala:
Pasaian: Zine-forum eztabaida: “abertzaleak eta komunistak”
Bideoa eta hizlariak: Ahaztuak.
(Euskaraz)

Bilbon: Hitzaldia La Bolsan, 19:30etan: “Komunisten papera gaur egun”
Hizlariak: Boltxe aldizkaria, EHK eta Iñaki Gil de San Vicente.
(Gazteleraz)


Jardunaldi hauetarako espresuki, Koldo Izagirre idazle pasaitarrak idatzi bat prestatu du. Gure helburua idatzi hau lau haizetara zabaldu eta ahalik eta atxikimendu gehien jasotzea da.

Horretarako, “www.atzokoetagaurkoezkertiarrak.blogspot” orria eratu dugu, atxikimendua jasotzeko idatziaz gain, jardunaldi hauen nondik-norakoak eta iraultzaile handiek, euskaldunak edo nazioartekoak, idatzitako testu politikoak aurkituko ditu irakurleak, euskaraz nahiz gazteleraz.

Pasaian ikusiko garelakoan.

2010eko urtarrilaren 16a, Pasaia.

Gehiago irakurri...

Introducción y programa

Era el 27 de mayo de 1931. Los arrantzales de Pasaia se encontraban en huelga y se dirigían en manifestación hasta el Gobierno Civil de Gipuzkoa, en Donostia. A la cabeza de la manifestación una pancarta: “queremos pan para nuestros hijos”. La Guardia Civil los esperaba en el Alto de Miracruz y arremetió sin contemplación contra aquella masa humana de 2000 personas, causando 6 muertos. Fue una masacre.

Sin vuelta atrás, había estallado la lucha de clases en Euskal Herria.

Nuestro pueblo, al igual que el resto del mundo, padecía las consecuencias de la crisis del 29.

Es en ese contexto, cuando se funda en 1930 ANV; cinco años después lo haría el PC de Euskadi, y ambos recogerían en su seno tanto la lucha de clases como la liberación nacional. Los fascistas se alzaron y miles de vascos organizaron la resistencia. La derrota trajo consigo la opresión y el destierro. Con el tiempo, de nuevo la resistencia. La liberación nacional y la liberación social se organizaron de la mano: las condiciones de los trabajadores, el entreguismo de la burguesía nacional, la situación internacional, todo llevaba a ello. Hasta superar el fraude de la “transición democrática” y llegar a nuestros días.

La Euskal Herria de hoy, el Pueblo Trabajador Vasco, ha bebido de todas las fuentes: del independentismo ferviente, el comunismo, el anarkismo, los guerrilleros o el internacionalismo, intentando coger de todos lo mejor; por ello, han sido ejemplos para nosotros figuras como Gallastegi, Larrañaga, Likiniano, “Txiki” o Eva Forest, entre otras.

En el 2010, nuestro pueblo se encuentra a las puertas del cambio político, y ese cambio, si ha de representar a las masas populares, debe ser desde la izquierda.


Es dentro de esta reflexión donde situamos la jornada “Atzo eta gaurko euskal ezkertiarrak”, organizada para el 23 de enero en Pasaia, donde abarcaría un programa de todo el día:
.11:00: Se pondrá una placa en homenaje a los arrantzales muertos en la Plaza Gernika. Acto incluido.
.12.00: Charla en la Tenencia de Alcaldía, “El movimiento vasco de izquierdas de ayer y hoy”.
Oradores: Antonio Alvarez Solis e Iñaki Gil de San Vicente. (en castellano)
.14:00: comida popular con productos baserritarras, en el frontón de Trintxerpe (15 euros). Habrá bertsolaris.
.17:00: Charla en Tenencia de Alcaldía, “El marxismo y el independentismo”. Oradora: Itziar Aizpurua (Euskaraz)
.19:00: Acto político en el frontón de Trintxerpe.
.22:00: Concierto en la sala de cultura de Pasai San Pedro. (Gratis)
Recital de poesía revolucionaria musicada, de la mano de Autoeskola Antikapitalista.
-Fermin Valencia.
-Joseba Tapia.

Así mismo, durante la semana, habrá diversas charlas y actos relacionadas con la jornada de Pasaia y organizada por distintos grupos:

18 de enero, lunes a las 19:30 charla en Santurtzi:
Tema:”Ayer y hoy de los comunistas” Oradores: Antton Mendizabal y Jon Querejeta. (En castellano)

20 de enero, miércoles, aniversario de la muerte de Lenin.
Ofrenda floral en Otxarkoaga, delante del busto de Lenin. Koldo Izagirre leerá a Maiakovsky en euskara.

21 de enero, jueves, charla en Pasaia
Tema: “Conociendo nuestra historia”. Oradores: Zapirain y Jon Querejeta.

22 de enero, viernes, 19:30
Pasaia: cine-forum y posterior debate, “Abertzales y comunistas”. Bideo y orador: Ahaztuak. (Euskaraz)

Bilbo: charla en La Bolsa, “El papel de los comunistas hoy en día). Oradores: Boltxe aldizkaria, EHK e Iñaki Gil de San Vicente. (Castellano)

Por otra parte, expresamente para esta jornada, el escritor pasaitarra Koldo Izagirre, ha escrito un manifiesto. Nuestro objetivo es que se expanda a los cuatro vientos y recabe el mayor número de adhesiones posibles.

Para ello, hemos habilitado una página en la red, “www.atzokoetagaurkoeuskalezkertiarrok.blogspot”, donde además de recoger las adhesiones al manifiesto, se encontrarán los pormenores de la jornada y una selección de textos políticos escritos por grandes revolucionarios, sean vascos o internacionales, tanto en euskara como en castellano.

Esperamos que nos encontremos en Pasaia.

2010eko urtarrilaren 16a, Pasaian

Gehiago irakurri...

Friday, January 15, 2010

Koldo Izagirre: "Izquierdas vascas de ayer y hoy"

Existen los condenados de la tierra y existen los olvidados de la historia. A veces son los mismos. Curiosamente, los olvidados suelen ser, por lo general, aquellos que intentaron hacer historia.

Hacer historia, cambiarla.

Aquellos condenados y olvidados de la historia soy hoy tierra y conciencia.

Y de la tierra van surgiendo sus huesos de más de medio siglo, sus huesos recuperados por las manos de la memoria.

No son huesos, son pruebas, documentos de la tierra sin nombre, de la fosa común, del asesinato impune, del olvido programado, del polvo.

Padre polvo que vas al futuro,
Dios te salve, te guíe y te dé alas,
padre polvo que vas al futuro.

El polvo tomó alas, llegó al futuro, este presente. Y seguirá volando a los presentes de mañana desde los pueblos bombardeados, como pedía César Vallejo, el gran poeta peruano, en el Redoble Fúnebre a los Escombros de Durango.

Polvo, huesos, masa casi anónima para recomponer la memoria saboteada.


Euskal Herria vivió su primera experiencia política adulta en los años 30 del siglo XX.

Aquellos años de lucha por una sociedad igualitaria, de socialismo en el poder, de alternancia burguesa, de fundación del partido comunista, de resistencia al alzamiento fascista, de solidaridad internacional, de soledad frente a la maquinaria de guerra nazi, de derrota, de exilio, de represión, de cárcel, de sentencias sin juicio y de juicios sin defensa, de ejecuciones al alba, de miedo, de muerte. Y de resistencia, otra vez.

Hombres y mujeres, dirigentes y humildes militantes participaron del mismo ideal: una Euskal Herria libre y socialista.

Bombardeados y reducidos a polvo, han esperado toda esta vida de muertos para que Euskal Herria venga a su encuentro.

Poco a poco, venciendo obstáculos legales y políticos, con sus huesos vamos recuperando también sus alas: un ideal de libertad y justicia social.

Por eso, en estos tiempos de dominación ideológica capitalista y de conformismo social que descalifican todo intento de transformación, consideramos que es un deber de memoria histórica y de conciencia política dar a conocer el legado personal y generacional de aquellos luchadores que se enfrentaron hasta las últimas consecuencias a las fuerzas del poder totalitario.

Monumentos y homenajes son necesarios para la transmisión de la memoria.

Pero la memoria activa se transmite en el conocimiento de aquellas luchas, en su proyección al presente.

Porque la historia está llena de causas que no triunfaron y que han hecho avanzar a la humanidad. Gehiago irakurri...

Koldo Izagirre: "Atzoko eta gaurko euskal ezkertiarrak"

Zutik, lurrean kondenatu... Bai, aldian behin, zutitu egiten dira lurrean kondenatuak dauden langileak. Lurrean kondenatuak eta historiatik kanporatuak. Eta hala ere, ahaztuak direnok historia egiten saiatu izan ziren.

Historia egin, historia aldatu.

Kondenatu haiek, historiak baztertu haiek, lurra eta kontzientzia dira gaur.

Eta lurretik zutitzen ari dira mende erdi luzeko hezurrak, memoriaren eskuek.

Ez dira hezurrak ordea, frogak dira, izenik gabeko lurretik, hil-putzutik, erahilketa inpunetik, programaturiko ahanzturatik, hautsetik goratzen direnak.

Aita hautsa futurora zoazena,
Jainkoak dizula bide, hauspo eta hegal,
Aita hautsa futurora zoazena.

Hautsa hegal bihurtu zen, futuroa jo zuen, orain hau. Eta hegan jarraituko du biharko orainetara bonbardaturiko herrietatik, Cesar Vallejok eskatzen zuen bezala, Peruko poeta handi hark, Hiletazko arrada Durangoko zakarrei izeneko poeman.

Hautsa, hezurrak, saboteatu diguten memoria konpontzeko ore anonimoa.

XX. mendeko 30ko urteetan bizi izan zuen Euskal Herriak bere heldutasun politikoaren lehen froga.

Berdintasunezko gizarte baten aldeko borrokan, sozialismoa boterean zegoela, estatu burgesaren alternantzian, alderdi komunistaren sorreran, altxamendu faxistaren aurkako erresistentzian, nazioarteko elkartasunean, nazien gerragintzaren aurrean isolaturik, porrotean, herbestean, zapalketan, espetxean, epaiketarik gabeko sententzietan eta defentsarik gabeko epaiketetan, goiznabarreko fusilaketetan, ikaraz, heriotzez hartu zuen heldutasun politikoa Euskal Herrian. Eta erresistentzian, berriro.

Gizonezko eta emakumezko, buruzagi eta militante xume, milaka euskal herritarrek egin zuten bat ideal hartan: Euskal Herria libre eta sozialista.

Bonbardatuak eta erraustuak, hil-bizi luzean egon ditugu zain Euskal Herria noiz zaien batuko.

Pixkanaka, lege eta politika traba guztien gainetik, haien hezurrekin batera jaso ditugu hegalak: askatasun eta berdintasun sozialeko ideala.

Horregatik, kapitalismoaren ideologiaren mende, aldaketarako saio guztiak eragozten dituen etsipen sozialeko garaiotan, oroimen historikoak eta kontzientzia politikoak eskatzen digun zeregina da totalitarismoari azken ondorioetaraino aurre egin zioten borrokalari haien mezua eta eredua ezagutzera ematea.

Monumentuak eta omenaldiak beharrezkoak dira memoriaren jarraipenerako.

Baina oroimen eragilea borrokalari haien hitzen eta eginen bitartez transmititzen da, orain honetan eman dezaketen argian.

Historia betea delako garaile ez izanagatik gizateriaren aurrerapenean mugarri izan ditugun borrokez. Gehiago irakurri...

Thursday, January 14, 2010

James Conolly: "Sozialismoa eta nazionalismoa"

Gaur egun Irlandan, herriaren bihotzean sentimendu nazionala mantendu arazi nahi duen erakunde ugari daude. Erakunde hauek, Irlandar Hizkuntzaren aldeko mugimendua, Literatur Elkarteak edo Oroitzapen Komiteak bezala, duda izpirik gabe, denboretan zehar aprobetxagarria izango den lan eskerga ari dira egiten, gure herriaren historia humano eta nazionala, hizkuntza eta ezaugarri maitatuak, desagerpenetik libratzen lagunduz.

Hala ere, arriskua dago, beren propaganda metodoen gaineko gehiegizko afinitateagatik, eta beraz, jendarteko aspektu garrantzitsuenen gaineko utzikeriagatik, azterketa historiko estereotipatuak eta iraganaren gurtzea gailentzea, tradizio baten emaitza den nazionalismoarekin batera, heroikoa edo loriatsua izanagatik, tradizioa baino ez dena.


Egun, tradizioek maiz ipintzen dute martirio loriatsu baterako oinarria, baina ez dira sekula behar bezain indartsuak izango iraultza baten ekaitza bururaino eramateko.

Gure garaiko mugimendu nazionala gure historiako tragedia zaharrak gogoratzera mugatzen ez bada, momentuko eskaeren mailan dagoela frogatu behar du. Irlandako herriari gure nazionalismoa gure iraganaren idealizazio morboso bat ez dela frogatu behar dio, egungo arazoei erantzun zehatz eta behin betikoak eta etorkizuneko beharrei egokitutako eredu politiko eta ekonomikoa formulatzeko gai dela.

Ideal politiko eta sozial hau, ziur naiz, erdietsi daiteke Errepublika honetako nazionalista samindu eta serioek, zintzoki bere helburu bezala onartuko balute.

Ez Frantziakoa bezelako errepublika bat, non monarkia kapitalista batek, hautatutako buruzagi batekin, inglaterrako abortu konstituzionalak antzezten dituen eta Moskuko despotismoarekin aliantza irekian iraultzako tradizioei apostasia egiten dien.

Ez Estatu Batuetan bezalako errepublika bat, non diruaren botereak tirania bat ezarri duen askatasunaren itxurapean; non azkeneko kasaka gorriaren oinek Bostoneko kaleak kutsatu zituztela ehun urte igaro ta gero, britainiar jaun eta finantziariek amerikako herritarren gainean inposatzen duten joputzak, iraultza aurreko zergak uxkeria bihurtzen dituen.

Ez! Gure aberrikideei aurkeztu nahi diedan errepublika, bere izena aipatze hutsarekin, edozein tokietako zapalduentzat faro baliagarri bat izango den horietakoa da, beti ere, egindako lanaren sari bezela askatasuna eta oparatosuna gailenduko direlarik.

Alokairuan dagoen nekazariarentzat, zeina errota bateko ehotzeko harrien artean bezala aurkitzen den, lurjabeen eta konpetentzia amerikarraren oinarri; hirietako soldatapekoentzat, landako langile izatetik esklabu bihurtu dituen kapitalistaren zama nozitzen dutenak, gorputza eta arima batera juxtu mantentzeko soldata irabaztearren, lanean akatzen direnak. Egiaz, euren miseriarekin, gure zibilizazio moderno honen itxurazko ehun joriatsua sostengatzen duten esplotatu guzti haientzat, Irlandar Errepublikak atsekabetuarentzat batasun gune bat gogoraraziko duen hitza aldarrikatuko luke, babes bat zapalduarentzat, abiapuntu bat giza askatasunaren kausako sozialista sutsuarentzat.

Gure asmo nazionalen eta Britainiar Inperioa defendatzaile sutsuena duen kapitalismo eta jauntxokeriako sistemari matxinatutako gizon-emakumeen batasunak, ez luke inondik inora, nazionalista finen kidego artean desadostasunik eragin behar, eta irlandako kausak, Benburdeko egunetik hona erdietsitako maila gorenena iristeko beharrezkoa duen indar fisiko eta morala biltzeko balioko luke.

Errepublika sozialista baten ideiak, iraultza politiko eta ekonomiko osoa gauzatuko lukeenez, beren jabetza eta pribilejioak galtzeko beldur diren gure aldeko klase-ertain eta aristokrazia nahasiko dituela ihardetsi daiteke.

Baina zer esan nahi du ihardestapen honek? Klase pribilegiatuak baretu egin behar ditugula Irlandan!

Baina beraien etsaitasuna lasaitzeko modu bakarra, Irlanda aske batean beraien pribilegioak ez direla ikutuak izango bermatzea da. Hau da, irlanda kanpoko menpekotasunetik askatzen denean, soldadu irlandarrek, egun Britainiar mandatariek erakusten duten eraginkortasun berarekin eta kexa gabe, jauntxo kapitalisten etekin iruzurtiak “behartsuen esku mehetatik” babestuko dituztela bermatzea. Baten batek uste al du masek ideal horren alde borrokatuko dutenik?

Irlanda askatzeaz hitzegiten denean, irlandako lurra osatzen duten elementu kimikoez ari al gara soilik? Edo irlandako herriaz ari gara? Azken honetaz ari bagara, zeinetaz askatuko zaiela suposatzen da? Inglaterrako menpekotasunaz?

Baina administrazio politikoko sistema guztiak edo gobernu makinaria bera, hauek sostengatzen dituen eredu ekonomikoen islada baina ez dira. Irlandan, lege ingelesak ez du erakusten iraganean konkistatzaile ingelesek espolioan, iruzurrean eta erailketan oinarritutako jabetza sistema eratu zutenik; horrek, gaur egun erabiltzen den baina garai hartan sortu ziren “jabetzaren gaineko eskubideak”, praktikan etengabeko espolioa eta iruzurra izatea dakar. Lege ingelesa, espolioa babesteko gobernu motarik hoberena bezala aurkezten da, eta ejerzito ingelesa, herramintarik malguena bazala, klase aberatsak beldurtzen direnean exigitzen dituzten erailketa legalak gauzatzeko.

Ingeles hizkuntza bezalaxe, gurea bailitzan hartu dugun zibilizazio sistema materialista hau guztiz suntsituko duen sozialista, berriro diot, ingeles lege eta menpekotasunarekiko askoz ere etsai handiagoa da, irlandaren askatasuna tirania, iruzur kapitalista eta alokairu ustelekin adiskidetzea posible dela uste duen azaleko pentsatzailea baino. Normandiak konkistatutako fruitu ustelak, Strongbow eta Diarmuid MacMurdchadha -lapur normandiarra eta irlandar traidorea- aitzindari eta apostol paregabe izan zituen trinitate fedegabea.

Biharko egunean ejerzito ingelesa bota eta Dublingo Gaztelu gainean bandera berdea ipintzen baduzue, errepublika sozialista baten antolakuntzan abiatzen ez bazarete, zuen saiakera guztiak alperrikakoak izango dira. Inglaterrak menderatuko zaituzte oraindik. Gure amen negar gainean eta gure martirien odol gainean eratu dituen kapitalista, lurjabe eta instituzio komertzial nahiz norbanakoen bitartez egingo du. Inglaterrak hondameneraino eraman arte menderatuko zaituzte, baita zuen ezpainek, traizionatu zenuten Askatasunaren santutegi horri homenaldi hipokrita bat eskaintzen badie ere.

Sozialismorik gabeko nazionalismoa -Antigoaleko Erinen egitura sozialaren oinarria izan zen jabetza komuna baino zabalago eta garatuago legokeen modu batean oinarritutako jendartearen berrantolaketa gabe- koldarkeria nazionala baino ez da.

Gure zapaltzaileekiko aldarrikapen publiko bat bezala litzateke, zeinak orain arte justizia eta moralaren gaineko euren kontzeptu perbertituak sartzea lortu izan duten, azkenik, kontzeptu haiek guk geure kasara onartuak izateko, kanpoko inongo ejerzitoren beharrik gabe ideia haiek gugan betirako sartuak izateko.

Sozialista bezala prest nago pertsona batek egin dezakeen guztia egiteko gure aberriari dagokion eskubidea erdiesteko: independentzia; baina galdetzen bazait ea prest nagoen justizia sozialaren aldarrikapenetan kakots bakar bat mugitzera klase pribilegiatuak lasaitzeko, orduan eskubide hau baztertu beharrean nago. Gogora dezagun deabruaren aldamenean dabilenak ez duela zerurik eskuratzen. Aldarrika dezagun argi eta garbi gure kredoa, gertakizunen logika gure alde dago.

Gehiago irakurri...

Georges Politzer: "Kontraesan nagusia, kontraesan sekundarioak" (pasartea)

(...) Hain zuzen, prozesu jakin bat sekula ez da bakuna, izan ere, bere existentzia zehatza baldintza objetibo ugariei zor die eta, multzoari lotzen dutenak. Prozesu oro kontraesan ugariren muina da. Baina kontraesan hauen artean bat da kontraesan nagusia, prozesuaren hasieratik amaierararte existitzen dena eta bere existentzia eta garapenak prozesuaren izana eta ibilbidea xedatzen duena. Besteak kontraesan sekundarioak dira, kontraesan nagusiaren menpekoak.

Zein da adibidez, jendarte kapitalistako kontraesan nagusia? Bistakoa denez, proletargoa eta burgesiaren arteko kontraesana. Kapitalismoa existitzen den artean, kontraesan honek iraun egingo du, eta bera da azken finean kapitalismoaren zoriaz erabakiko duena, proletargoaren garaipenak kapitalismoaren eriotza iragartzen du eta. Baina jendarte kapitalistak, bere prozesu historikoan ulertuta, baditu beste kontraesanak ere, nagusiari dagokionez sekundarioak. Adibidez: burgesia garailearen eta feudalismo garaituaren aztarnen arteko kontraesana; nekazalgo langilearen (jabe txikiak, partzuerrak, jornalariak...) eta burgesiaren arteko kontraesana; burgesia eta burgesia txikiaren arteko kontraesana; burgesia monopolista eta burgesia ez-monopolistaren arteko kontraesana, etab. Kapitalismoaren berezko historian agertzen eta garatzen diren kontraesan guztiak. Eta garapen hau mundu mailan ematen denez, beharrezkoa da herrialde kapitalista ezberdinen arteko kontraesana ere kontutan hartzea, burgesia inperialista eta herri kolonizatuen arteko kontraesana.


Kontraesan guzti hauek ez dira bata bestearen ondoan jartzen. Nahasi egiten dira, eta dialektikaren lehenbiziko legearen arabera, elkarrekiko ekintzan daude. Eta zein da elkarrekintza honen ondorioa? Hauxe: zenbait baldintzetan, kontraesan sekundario batek halako garrantzia hartzen du, zeina denboraldi jakin baten zehar kontraesan nagusian bihurtzen den, kontraesan nagusia bigarren mailara igaroaz (bere ekintza amaitu denik, inolaz ere esan nahi ez duelarik). Laburbilduz, kontraesanak ez dira estatikoak, lekuz aldatzen dira.

Honela, herrialde kolonizatuetan, burgesia eta proletargoaren arteko kontraesana, azken azterketa bat beharrezkoa bada ere -herrialde horietan, sozialismoaren garaipenaren bitartez konponduko baita- denboraldi baterako bigarren mailara igarotzen da. Lehen mailara pasatzen dena, inperialismo kolonizatzailea eta nazio kolonizatuaren (langile klasea, nekazalgoa, burgesia nazionala independentziaren aldeko fronte nazional batean batuta) arteko kontraesana da. Honek ez du inolaz ere herrialde kolonizatuaren baitan klase borroka ezabatzen. (Are gehiago, herrialde kolonizatuko burgesiaren zati bat inperialismo kolonizatzailearen konplize denean). Baina premiaz konpondu beharreko kontraesana, inperialismoak planteatzen duena eta independentziaren aldeko borroka nazionalak konpontzen duena da.

Gehiago irakurri...

Mao: "Kontraesanari dagokionez" (zatia)

(...) Proletargoa eta burgesiaren arteko kontraesana, Iraultza sozialistaren metodoaren bitartez konpontzen da. Masa herritarren eta erregimen feudalaren arteko kontraesana, Iraultza demokratikoaren metodoaren bitartez konpontzen da. Kolonien eta inperialismoaren arteko kontraesana, gerra nazional-iraultzailearen metodoaren bitartez konpontzen da. Jendarte sozialista batean, langile klasea eta nekazalgoaren arteko kontraesana, kolektibizazioa eta nekazaritzaren mekanizazioaren bitartez konpontzen da. Jendartea eta naturaren arteko kontraesanak, ekoizpen indarren garapenaren metodoaren bitartez konpontzen dira. Prozesua aldatu egiten da, kontraesan zaharrak eta prozesu zaharrak bukatu egiten dira, prozesu berri bat eta kontraesan berriak sortu egiten dira, eta horregatik, kontraesan hauek konpontzeko erabili beharreko metodoak ere aldatu egiten dira. Errusian, otsaileko iraultzak eta urriko iraultzak konpondu zituen kontraesanak, bi iraultzetan erabilitako metodoak bezalaxe, erabat ezberdinak izan ziren. Kontraesan ezberdinak metodo ezberdinez konpontzea, marxista-leninistek zorrotz erreparatu beharreko printzipioa da. Gehiago irakurri...

Lenin: "Iraultza sozialista eta nazioen autodeterminazio eskubidea"

Inperialismoa, sozialismoa eta nazio zapalduen askapena

Inperialismoa, garapen kapitalistaren fase gorena da. Herrialde aurreratuetan, kapitalak Estatu nazionalen markua gainditu du, konpetentzia monopolioarekin ordezkatu du, sozialismoaren gauzapenerako baldintza objetibo guztiak sortuz. Horregatik, Europa Mendebaldean eta Estatu Batuetan, gobernu kapitalistak bertatik kentzea, buurgesiaren desjabetzea, proletargoaren eguneroko borroka iraultzailean mahai gainean daude. Inperialismoak, masak borroka horretara bultzatzen ditu klase kontraesanak proportzio izugarrietan areagotzean, masen egoera ekonomiko -trustak, prezioen garestitzea- nahiz politikoa okertzean: militarismoaren hazkundea, gerren maiztasunaren haunditzea, erreakzioaren gogortzea, uztarri nazionalaren eta harrapeketa kolonialaren sendotze eta zabalpena. Sozialismo garaileak demokrazia osoa ezarri behar du halabeharrez, eta ondorioz, nazioen eskubide osoak bete bakarrik ez, baizik eta autodeterminazio eskubidea errealitatean gauzatu ere egin behar du, hau da, banaketa politikorako askatasun eskubidea gauzatuz. Gaurko egunean, iraultzan zehar nahiz behin garaipenaren ondoren nazio zapalduak askatu eta hauekin aliantza askean oinarritutako harremanak ezarriko dituztela beren ekinbide osoan erakusten ez duten alderdi sozialistek -eta aliantza askea esaldi iruzurti bat baino ez da banaketarako askatasunik gabe-, alderdi horiek traizio egingo diote sozialismoari.

Argi dago demokrazia ere Estatu moeta bat dela, zeina honekin desagertuko den, baina hori soilik sozialismotik, behin betiko garaile eta egonkortua, komunismo osora igarotzean gertatuko da.

Lenin Gehiago irakurri...

Jose Luis Arenillas: "Euzkadiren nazio askapenak masa zapalduen egintza izan behar du"

Euzkadin garrantzi politiko handiko momentuak bizi ditugu. Urte honetan zehar bi PNVetako oinarriaren baitan desplazamendu bat eman da, zeina bere erradikalizazioa banaketak, bereizketak, traslazioak eta ekidin ezineko eraldaketak sortzeko zorian dagoen. Urriko egunek agerian utzi zuten Partidu nazionalisten benetazko izana, ez ziren egon zegokien paper historikoaren mailan, eta ebaki sakona ireki zuten Euzkadik bere gaineko burujabetza eskuratzeko borroka frontean.


Iraultza aurretikoak begi onez ikusi ondoren, Eusko Alderdi Jeltzaleak, zeinak burgesia industrial eta nazionalaren interesak ordezkatzen dituen, Botere zentralekin salerosketa politikak jarraituz, gobernu nekazal-erradikal-zedistei bere konfidantza berretsi eta lankidetza eskeini die, beren izanak helburu kontrairaultzaileak besterik ez dituenean.

Bere jarrera duda izpirik uzten ez duten horietakoa da. Lehenbiziko momentutik errepresioaren gobernuari elkartasuna erakutsi zion, finantza kapitalen eta lurralde jabetzaren berreskuratze erreakzionario eta zentralistan lagunduz, eta lehen biurtekoan burgesia txiki erradikala lubakitu zen gotorleku demokratiko-burgesak deusezten lagundu zuen. Zentzu honetan, Konstituziogileen lege sozial eta politikoen indargabetze eta urraketa onetsi zituen. Kexa handirik gabe, Udaletxeen autonomia murrizten duen lege Munizipala onartu du. Nekazal kontraerreformari eta landa Alokairuen legeari bere bozkak eman dizkie, euskal nekazari taldeak nabarmen kaltetu dituelarik. Abuztuak 10eko saiakeran, nobleziari desjabetu zitzaizkion funts-ondasunen bueltatzea, lasai asko bultzatu du. Hitz batean: ordezkatzen dituen klase interesek aginduko luketen bezela, burgesia liberalaren besoetan uzteko errepublika berreskuratu nahi zutenen aldamenean protesta egin ordez, PNV askatasun herritarren eta Euskadiren interesen aurkako azaldu da, ahultasusunezko momentuetan gobernu talde erreakzionarioek egindako promesa hutsalekin konformatuz, euskal kapitalismoaren zabalpen gaitasuna eta mugimendu nazionalistaren edukin demokratikoa itotzen dituzten arrasto feudalen eta indar zentralizatzaileen aurkako hauteskunde kanpainak ahaztuta.

Baina Espainiako oligarkia dominatzailea eta euskal burgesia nazionalaren arteko akordioek ez dute nazio askapeneko mugimenduarekin amaitzen Euzkadin. PNVk euskal herritargo gehiengoaren interesak ordezkatzeari utzi dio. Bere transakzio politikak, talde nazionalista kontsekuente bezela agertzea eragozten dio, herrialdeko indar aurrerakoien artetik baztertuz. Zentralismoa kondenatzen duten bere hitzen eta Botere zentralekin darabilen lankidetza eta elkartasunaren arteko kontraesanak, haserre bizia sortu du euskal nazionalismoaren defendatzaile garbi eta sutsuenen artean, zeinak burgesia nazionalaren babesetik aldentzeko borrokan dauden. Mendigoizaleak, nazio askapeneko mistika sabiniarrak bultzatutako indar gaztea, jatorrizko enbor nazionalistatik banatzeko zorian daude. Gudarik zuzenduta, zeinak sabinismoa eta demokrazia sozial-kristaua aintzat hartuta, hirietako burgesia txikia eta herrietako euskal nazionalistak mugiarazi nahi dituen, Alderdi politiko independiente batean eratuko dira, Euskal Herriaren burujabetza lortzeko helburuarekin. Estatutismoa, konpromezu eta trikimailuen politikaren porrota ikusita, eta insurrekzio baten ideiarekin liluratuta, askapen nazionaleko euren nahiekin bat egin dezaketen indarrekin momentuko akordio zehatzak egiteko prest daude.

Bere aldetik, burgesia txiki erradikala eta nazionalista ordezkatzen dituen Acción Nacionalista Vasca Alderdiak, iragarritako Batzar Nazionala ospatu du. Bertan, alderdikideen %50 izan zen zen ordezkatua. %41k ezkerreko politika baten alde egin zuen, gainontzeko %9ak, PNVk aurrera daraman antzeko politikarekin bat egin zuelarik. Alderdikideen gehiengoa ordezkatua ez zegoenez, eskuineko joera dutenek bultzatuta, Eskualdeko Juntetan aurkezteko ponentzia bat idaztea erabaki zen, erreferendum bat gauzatzeko. Ongi zehaztu gabeko edukin sozialeko alderdi kaotiko eta nahaspilatu bat izatetik, PANV Alderdi Laboristan eraldatuko da, politika langilezale, sozializatzaile eta nazionalista batean segitzeko joerarekin. Ia ziurra da, afiliatu gehienek esfortzu handirik gabe eraldaketa onartzea. Alderdiko zentristak Ezker Errepublikarrera igaroko dira, eta eskuindarrak PNVn sartuko dira.

Aipatutako eraldaketa oso interesgarria da Euzkadiko klase borrokaren garapenerako. Alderdi honen bitartez, euskal burgesiak otzandutako euskal langileen klase politikaren kontzientzia esnatzen joan daiteke. Bere helburuak traizionatzen ez baditu, PANVek bere eragina garatu behar du STVren sindikatuetan. Labour Partyren adibidea jarraituz, bere saiakera guztia Solidarioen barruan gehiengoa lortzen ipini behar du, Zentral horixka hau, klase sindikatu batean eraldatzeko helburuarekin. Horretan datza bere etorkizuna, masa alderdi politiko bezela. Bere helburu historikoak lortzeko, langile alderdi bat bezela antolatu beharko luke, euskal burgesiak otzandutako Solidarioak emantzipatzeko gaitasunarekin. Euskal langileen artean, klase kontzientziaren garapenean laguntzean, ez ditu ahaztu behar burgesia txikiaren interesak, ezta fiskoak eta baserrijabeek espoliatutako nekazariak ere. Azkenik, bere oinarrietan eta proletargoaren ekintza batasunean argitasun gehiago lortzeko borrokatu behar du, sindikatuen eta Euzkadiko langile alderdien arteko uztarketa erdietsi arte.

Munduko ekonomia kapitalistaren egungo krisi orokor eta iraunkorrean, proletargoak, hirietako burgesia txikiak eta nekazariek, bat egiten dute beren klase gorrotoetan. Aurrerantzean, mugimendu nazionalista klase borroka bat izango da; alde batetik, burgesia txikia, artisauak eta komertzio txikia, industrial txikiak eta euskal nekazariak proletargoarekin bat hartuko dituena, eta bestetik, espainiar oligarkia dominatzailearekin elkar hartutako burgesia nazionala. Nazio askapenerako mugimendua, esplotatuek beren esplotatzaileen aurkako klase borrokaren bidez garatuko da soilik.

Horregatik, beharrezkoa da proletargoak askatasun demokratikoen eta askapen nazionalaren aldeko borrokaren gidaritza bere gain hartzea. Iraultza demokratikosozialistak soilik eman ahal die askatasuna herrialde zapalduei, aldi berean langile klase zapalduen arazoak konponduz. Burgesiak baztertu egin ditu Euskadiren interesak, eta proletargoa bihurtu da, iraultza demokratikosozialistaren eta Euskadiren askapenaren aldeko borrokan, indar eragilea.

Guk begi onez ikusten dugu indarren polarizazio hau, burgesia nazionalaren kaltetan egiaztatzen dena. Izan ere, sortuko den Alderdi Laborista, euskal langileen artean ideia marxistak garraiatuko dituen ibilgailua izan daiteke, zeinak sentimendu nazionalistaren ondorioz burgesiari lotuak dauden eta klase borrokaren ikuspuntutik axolakabeak diren.

José Luis Arenillas
Bilbo, 1935eko azaroa.

Gehiago irakurri...